Suriye'deki durum hakkında AP'deki Hristiyan Demokrat, Sosyal Demokrat, Muhafazakar, Liberal ve Yeşiller grupları tarafından ortaklaşa hazırlanan karar tasarısı bugün Strasbourg'da oy çoğunluğuyla kabul edildi. Oylama öncesi AP'nin komünist ve neo-komünist partilerden oluşan Avrupa Birleşik Solu grubu tarafından sunulan ve 241'e karşı 372 oyla kabul gören bir değişiklik önergesiyle metinde Afrin hakkında yer alan paragraf sertleştirildi. Metnin bu bölümüne, "Avrupa Parlamentosu, Türkiye'nin Suriye'de Kürtlerin kontrolünde bulunan bölgelere yönelik müdahalesinden derin kaygı duyduğunu ifade eder" şeklinde bir cümle eklendi.
Kararda, Türkiye'nin Afrin bölgesinde yürüttüğü Zeytin Dalı operasyonunun "Suriye'de çatışmaya yeni bir boyut eklediği", bu ülkedeki "hassas iç dengeler ve çözüm çabaları üzerinde olumsuz etki yarattığı" ve "ek insani kaygılar" gündeme getirdiği dile getiriliyor. Afrin operasyonunda "sivil kayıplar olduğu" yönünde haberler geldiği kaydedilen kararda, Ankara'dan Afrin operasyonunu durdurması ve "Birleşmiş Milletler tarafından terör örgütü olarak tanımlanmış grupların yenilmesine yoğunlaşması" isteniyor.
Ankara'ya "askerini çek" çağrısı
Afrin'deki "tırmanışın" endişe verici olarak nitelendiği karar tasarısında, Türk güçleri ile Esad veya Rus güçleri arasında "çatışma" olasılığı ve ABD ile artan gerilim "kaygı verici" olarak tanımlanıyor. Türkiye'ye Afrin'deki "askerlerini çekmesi" ve "Suriye sorununda yapıcı rol oynaması" çağrısında bulunuluyor, bunun "Türkiye'nin ulusal çıkarlarına olduğu" savunuluyor. Suriye'de "yeni cepheler açmanın Türkiye'nin güvenlik çıkarlarıyla bağdaşmadığı" not ediliyor. Suriye genelinde, Afrin de dahil olmak üzere, ateşkes ilan edilmesi çağrısı yapılıyor.
Rusya ve İran'ın Esad rejimine verdiği destek nedeniyle eleştirildiği kararda, Suriye'de işlenen savaş ve insanlığa karşı suçların sorumlularının yargılanması için AB'nin bu yönde bir "hesap verdirme stratejisi" oluşturması isteniyor.
Suriyeli sığınmacılar
Kararda Suriyeli 66 bin sığınmacının 2017'de ülkelerine geri gönderilmiş olması da gündeme getiriliyor. Suriye'nin sığınmacıların dönüşü için henüz güvenli bir ülke haline gelmediği belirtilip, AB'nin bu tür dönüşlere "destek vermemesi" ve yükümlülüklerine sadık kalıp savaş bölgelerinden kaçan Suriyeli sığınmacılara "Suriye'nin yakın coğrafyası ötesinde" barınma ve yerleşme imkanı sağlaması çağrısında bulunuluyor.
Ankara'dan derhal tepki
Karara Ankara'nın tepkisi gecikmedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, AP'nin "Afrin'den çekilin" çağrısına, "İşimiz bitmeden çıkmayacağız" yanıtını verdi. Erdoğan, "Boşuna heveslenmeyin, işimiz bitmedikçe oradan çıkmayacağız. Bunu bilesiniz. Türkiye şamar oğlanı değildir. Kendi iradesini kullanabilmektedir. Orada işimiz bitecek. 3,5 milyon Suriyeli bizim ülkemizde yaşamaktadır. Ey Avrupa Parlamentosu, sen burada benden hangi yükü aldın da bunu söyleyebiliyorsun? Bu sözler bizim bir kulağımızdan girer diğerinden çıkar" ifadelerini kullandı.
Karara bir tepki de AB Bakanı Ömer Çelik'ten geldi. Çelik, "Karar, son birkaç yıl içinde Avrupa Parlamentosu'nun aldığı en vizyonsuz karar. Cahilane bir karara imza atıldı. Bu çağrının siyasi, ahlaki ve sahadaki gerçeklerle alakası yok. Türkiye için güvenlik kaygısı ortadan kalkana kadar operasyon sürecek. Bu çağrının zaten bağlayıcılığı yok ama Türkiye'ye 'askerlerini çek' demek terör örgütüne açık destektir" ifadeleriyle tepki gösterdi.
"BM sürecine yoğunlaşılsın"
Oylama öncesi Suriye'deki durum hakkında Salı akşamı yapılan genel kurul oturumunda söz alan AB Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, Afrin ve Doğu Guta'da "askeri faaliyetlerin dramatik biçimde yeniden tırmanışta olduğunu ve her tırmanışla yeni bir dehşet düzeyine geçildiğini" söylemişti. Suriye'de ateşkes için Rusya, İran ve Türkiye dışişleri bakanlarına mektup gönderdiğini belirten Mogherini, Birleşmiş Milletler (BM) bünyesindeki Cenevre sürecine yoğunlaşılması ve bu sürecin desteklenmesi çağrısında bulunmuş, AB'nin Suriye krizinde "aklın sesi tek taraf" olduğunu savunmuştu.
Oturumda siyasi gruplar adına yapılan konuşmalarda Türkiye'nin Afrin operasyonu eleştirilmiş, Afrin de dahil olmak üzere tüm Suriye'de ateşkes çağrısında bulunulmuştu.
Kayhan Karaca / Strasbourg
© Deutsche Welle Türkçe
