Haiti Cumhurbaşkanı 53 yaşındaki Jovenel Moise, başkent Port-au-Prince'te bulunan evinde kimliği belirsiz kişiler tarafından öldürüldü. Saldırıda Moise'nin karısı ise yaralandı.
İlerleyen saatlerde, Moise'ye suikast düzenlendiği iddia edilen şüphelilere yönelik operasyonda 4 kişi öldürüldü, 2 kişi gözaltına alındı.
Suikasti duyuran Başbakan Claude Joseph, ülkenin yönetiminin kendisine geçtiğini ve ülke çapında olağanüstü hal ilan edildiğini duyurdu.
Kamuoyuna sükunet çağrısı yapan Joseph, sabaha karşı Moise'nin evine giren, İngilizce ve İspanyolca konuşan yabancılardan oluşan silahlı bir grubun cinayeti işlediğini belirtti.
Yıllardır istikrarsızlıkla mücadele eden ülkede cinayet, adam kaçırma ve fidye gibi suçlar son derece yaygın.
Amerika kıtasının en yoksul ülkelerinden biri olan Haiti'de 2018 yılında yapılması gereken seçimler, siyasi karışıklık nedeniyle yapılamamıştı.
Kontrol ne kadar süre ve kimde olacak?
Hiçbir resmi bilgiye dayandırılmayan bazı haberlerde, ABD uyuşturucuyla mücadele timinin bir parçası gibi davranan ağır makinalı silahlar taşıyan ve siyah giyinmiş adamlardan söz edildi.
Ancak Haiti'nin ABD büyükelçisi Bocchit Edmond, ABD uyuşturucuyla mücadele ajanlarının "hiçbir şekilde" olayın içerisinde dahil olmadığını söyledi. Edmond, saldırının "profesyonel paralı askerler" tarafından gerçekleştirildiğine inandığını belirtti.
Ulusa seslenen Joseph ise katillerin adalete teslim edileceğine dair halka söz verdi. Ülkede güvenliğin ise "kontrol altında" olduğunu ifade etti.
Joseph, "Sürekliliğin sağlanması için tüm önlemlerin alındığını" ve "demokrasinin ve cumhuriyetin kazanacağını" vurguladı.
Ülke yönetiminin ne kadar süre Joseph'in elinde olacağına dair soru işaretleri ise devam ediyor.
Haiti Anayasası'na göre Cumhurbaşkanlığı görevinin boşalması durumunda, başbakanın liderliğindeki bakanların seçimlere kadar kontrolü ele alıyor.
Ancak bu da başka bir belirsizliğe sebep oluyor çünkü yeni başbakan Ariel Henry henüz bu hafta seçildi ancak henüz yemin etmedi.
'First Lady'nin durumu da kritik'
Başkent sokakları ise Çarşamba sabahı büyük ölçüde boş kaldı.
Adanın diğer yarısını kontrol eden Dominik Cumhuriyeti, suikastin ardından sınır geçişlerinin kapatıldığını açıkladı.
ABD Büyükelçisi Edmond, Moise'nin eşinin durumunun kritik olduğunu ve Miami'ye sevki için girişimlerde bulunulduğunu söyledi.
İngiltere ve ABD'nin de aralarında olduğu çok sayıda ülke suikasti kınadı ve başsağlığı dileklerini gönderdi.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson Twitter'da yaptığı paylaşımda "Moise'nin ölümünden dolayı duyduğu üzüntüsünü dile getirdi ve saldırıyı "menfur bir eylem" olarak nitelendirdi. ABD Başkanı Joe Biden da "dehşet verici suikast nedeniyle" Haiti halkına başsağlığı diledi.
Ülke kararnamelerle yönetiliyor
Göreve 2017'de başlayan Moise 2018'deki yapılamayan parlamento seçimlerinden bu yana ülkeyi kararnamelerle yönetiyor, ülkedeki muhalefet ise bu yönetime karşı çıkıyordu.
Moise dört yılda yedi başbakan değiştirmişti. Üç aydır görevde olan Joseph'in de bu hafta görevden alınması bekleniyordu.
Muhalefetin yolsuzlukla ve ülkeyi bir diktatörlüğe dönüştürmekle suçladığı Moise'ye karşı 2021 başında pek çok şehirde büyük protestolar düzenlenmişti.
11 milyon nüfuslu Haiti'de Eylül ayında da, koronavirüs pandemisi nedeniyle iki kere ertelenen bir anayasa referandumu yapılacaktı. Muhalefetin sert bir şekilde eleştirdiği referandumda yürütmeye daha fazla yetki verilmesi oylanacaktı.
2010'da meydana gelen büyük bir deprem 200 binden fazla insanın ölümüne sebep olmuş; altyapıya ve ekonomiye büyük zarar vermişti.
2004'te ülkeyi istikrara kavuşturmak adına bir BM barış gücü kuruldu. Ancak bu barış gücü 2017'de geri çekildi.
