Antep fıstığında yaşanan ve birkaç ay önce de gündeme damgasını vuran artış bir türlü hız kesmek bilmiyor. Henüz 4 ay önce 65 liraya çıkıp küçük çaplı bir kriz yaratan fıstık fiyatları sektörün bütün feryatlarına karşın artışa devam ediyor. Sektör kaynaklarının verdiği bilgilere göre bunun en çok büyük sebebi ise antep fıstığı stokçuları. Bu yıl fıstıkta 'yok senesi' olduğundan dolayı rekoltenin ciddi bir şekilde düşmesi ve yaşanan kuraklık da stokçuların ekmeğine yağ sürüyor. Sektör bir an önce devletin bu işe bir çare bulmasını istiyor.
90 LİRAYA KADAR ÇIKTI
Antep Sepeti İdare Kurulu Başkanı Cihan Koçer, 1 kilogram baklavada 150 gr 'boz iç' adı verilmekte olan fıstığın kullanıldığını ve bunun sadece Temmuz ve Ağustos aylarında hasat edilen en kaliteli fıstık olduğunu belirtti. Bu fıstığın geçtiğimiz sene 35-40 lira olduğunun altını önemle çizen Koçer, "Şimdilerde bu fiyat 90 lirayı buldu. Bu artışta fıstıktaki 'yok senesi'nın yanında stokçuların oyunu etkili oluyor. Stokçular fıstığı ellerinde tutuyor' diye belirtti.
Fıstıktaki artışın baklava fiyatlarına henüz tam yansımadığını çünkü baklavacıların da sezonda kullanacağı fıstığı satın alıp stokladığını kaydeden Koçer, "Şayet turist sezonu ve Ramazan da geliyor. Şayet fiyatlar böyle giderse baklavaya zam kaçınılmaz olacak. Sektörde ciddi bir tedirginlik var" diye açıkladı.
"FISTIK KARABORSAYA DÜŞTÜ"
Seyidoğlu Genel Müdürü Serdar Seyidoğlu, fıstık üretiminde rekoltenin 350 tondan 70-80 tona kadar düştüğüne göze çarptı. Fıstık ithalatının da yasak olması sebebiyle stokçuların ortaya çıktığını kaydeden Seyidoğlu, "Fıstık fiyatları neredeyse altınla yarışıyor ve adeta karaborsaya fena düştü. Bu durumda kazanan üretici veya tüccar olmuyor. İthalata izin verilmeli" diye belirtti.
Yaşanan yükselişin baklava üretiminde de sıkıntı yaratacağını ve tüketicilerin ucuz merdivenaltı üretime kayabileceğini kaydeden Seyidoğlu, şunları anlattı:
"Bizim sektörde hile yapmak çok fazla basit. Şeker yerine glikoz, Antep fıstığı yerine yeşile boyayıp fırınlanan yer fıstığını ya da yeşil bezelye kullanılabiliyor.
Tüketici kıöşe başlarında, araba arkalarında satılan ve kalitesinden, temizliğinden iddialı olmadığı baklavayı satın almamalı. Düşük fiyatla satılan baklavalar alınırken bir kere daha düşünülmeli."
"AÇIK ŞEKİLDE BİLEREK YAPILIYOR"
Faruk Güllüoğlu İdare Kurulu Başkanı Faruk Güllü de fiyatların 65 liralara çıktığı ilk zamanda ciddi bir tepki verip kamuoyunu bilgilendirdiklerini hatırlattı. O dönem basının etkisiyle kontrollerin arttığını ve stokların açığa çıktığını kaydeden Güllü, fiyatların 65-70 TL bandına oturduğunu açıkladı. Şayet önceki vakit akabinda kontrollerin etkisinin azalmasıyla tekrardan karaborsa oluştuğunu vurgulayan Güllü, "Piyasaya şu aşamada özellikle Antep fıstığı sürülmüyor. Tabii hem kontrollerin azalmasına paralel hem de bu yıl rekoltenin normalden az olmasının etkisiyle esasen az olan fıstığın üreticiden alınıp stoklanmasıyla fiyatlar doğal olmayan biçimde sürekli yükseliyor" diye belirtti.
Güllü, şu şekilde devam etti:
"Bu sene havaların kurak gitmesini de fırsat bilen karaborsacıların olağan stoklarını özellikle piyasaya sürmemelerinin de bu fiyat yükselişindeki etkisini de göz ardı etmemek lazım geliyor. Biz çok fazla açık ve net bir şekilde bu stoklamanın bilerek yapıldığını düşünüyoruz. Bu mevzuda geçmişte üstüne basa basa söylediğimiz gibi bunun tedbiri alınmazsa Antep fıstık fiyatları yükselir demiştik, demek oluyor ki başladığımız noktaya tekrardan geri döndük. Bunun önüne geçmek için İran ve Suriye'den alınacak fıstık kotalarının azaltılması, ithalatın kontrollü ve sistemli şekilde yapılmasına da izin verilmesi lazım geliyor. Bu durumda iç pazarda kimse stok tutmaz ve üretimi yapılan Antep fıstığı kesinlikle pazara inmek mecburiyetinde kalır, böylece bu fiyatlar böylesi fahiş seviyelere çıkmaz.
Ayrıca daha çok kritik bir noktaya dikkat çekmek gerekirse Ramazan ayı gittikçe yaklaşıyor. Bu aşamada helva ve çikolata üreticileri sağlıklı planlama yapamıyor. Zira su yüzüne Antep fıstığı talebi ve oluşan karaborsanın etkisiyle fiyatların artmasının neticesi olarak üreticiler yavaş yavaş siparişlerini geri çekmeye start verdi, bunun gittikçe artacağını da öngörüyoruz. Çünkü baklava, çikolata, lokum, helva üretimi yapan hemen herkes Antep fıstıklı ürünlerinin üretiminde net biçimde azaltmaya gidiyor. Ayrıca yeni hasat, bu yıl Ramazan ayından akabinde olacağı için karaborsacılık yapıp stok tutanlar sebebiyle fiyatlar daha da yükselecektir. Bu noktada mecburen baklava hususunda ise fıstık piyasa fiyatıyla çok fazla doğru orantılı olduğundan dolayı fiyat artışı yapmak mecburiyetinde kalacağız."
Fıstık fiyatlarının artışının Gaziantep Fıstıkçılar Sitesindeki fıstık tüccarlarını da çok fazla çok mağdur ettiğine tüm dikkatleri üzerinde toplayan Güllü, "Onlar da bu durumdan çok sayıda keyifsiz. Gaziantep'teki fıstık tüccarları, Tarım bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Ekonomi bakanlığıyla sürekli bu konuyu görüşüyorlar ama alakalı kurumlar kesin çözüm üretmekten kaçınıyor. Bunun kısa vadeli çözümü ise ithalatın yolunu açmak ve vergiyi kaldırmak ya da azaltmaktan geçiyor. Piyasada istikrar ortamı kalmadı ve bu fırsatçılar kayıt dışı para kazacak diye Antep Fıstığının geleceği karartılıyor" diye açıkladı. (Hürriyet)