2020 Nobel Barış Ödülü, Birleşmiş Milletler (BM) Dünya Gıda Programı'na (WFP) verildi. Nobel Komitesi, açlıkla mücadeleye ve çatışma alanlarındaki insanların yaşam koşullarının düzeltilmesine katkılarından dolayı programı ödüle layık gördü.
WFP Sözcüsü Thomson Phiri, 101'inci Nobel Barış Ödülü'nü kazanmalarının kendileri için gurur verici olduğunu söyledi.
Programın zor günlerde, dünyanın hak ettiği, dünyanın ihtiyaç duyduğu lojistik desteği sağladığını belirten Phiri, "Covid-19 ile birlikte ülkesel ve küresel çaptaki kısıtlamalar sebebiyle her şey kapatıldı. Biz ise toplumları birbirine bağlayabildik" diye konuştu.
Norveç Nobel Komitesi Başkanı Berit Reiss-Andersen ise "WFP, gıda güvenliğini bir barış aracı haline getirmede çok taraflı işbirliğinde kilit bir rol oynuyor" dedi.
Komitesi tarafından yapılan açıklamada, "Koronavirüs salgını sebebiyle dünyadaki açlıkla karşı karşıya kalan insan sayısı arttı. Tıbbi bir aşının bulunuşuna kadar da en iyi aşı gıda olacak. WFP'ye göre bir yıl içinde 265 milyon insanın açlıktan ölebileceği tahmin ediliyor. Bu yüzden de uluslararası toplum WFP'ye yeterince fon ayırmalı" ifadeleri yer aldı.
WFP sosyal medyada yaptığı paylaşımda, "dünya çapında açlık yaşayan 100 milyondan fazla çocuk, kadın ve erkeğe yiyecek ve yardım götürmek için her gün hayatlarını tehlikeye atan WFP personelinin çalışmalarının tanınmasına katkı sağladığı için" teşekkürlerini iletti.
Stockholm Uluslararası Barış Araştırma Enstitüsü Direktörü Dan Smith, Norveç Nobel Komitesi'nin ödülle birlikte dünyaya "hem umut hem de uluslararası işbirliğine destek" mesajı göndermek istediğini söyledi.
Nobel Barış Ödülü'nü kazanan WFP, 10 milyon İsveç kronu (1,1 milyon Amerikan doları) para ödülünün de sahibi olacak.
WFPnedir, neler yapar?
WFP; doğal afetler, savaşlar veya çatışmalar gibi nedenlerle aniden açlık tehlikesiyle yüzleşenlere insani amaçlarla gıda yardımı yapmak amacıyla 1965'te İtalya'nın başkenti Roma'da kurulmuştu.
Program kapsamında 88 ülkede yılda yaklaşık 97 milyon kişiye yardım gıda yardımı yapılıyor.
Halen programın genel sekreterliğini ABD'li eski South Carolina Valisi David Beasley yürütüyor.
BMKalkınma Grubu'nun da üyesi olan WFP aynı zamanda yürütme komitesinin de parçası.
WFP operasyonları, esas olarak hükümetlerden ve ayrıca özel şirketler ve bağışçılardan gelen gönüllü bağışlarla finanse ediliyor.
2018'de toplam bütçesi 7,2 milyar dolar olan programın en büyük iki bağışçısı 2,5 milyar dolar ile ABD hükümeti ve 1,1 milyar dolar ile de Avrupa Birliği.
Program, 2020 yılında Yemen'de yüzde 80'i Husi güçleri altında yaşayan 12 milyon Yemenli'ye gıda yardımı yaptı.
WFP'nin 2005 yılında Nijer'de yaptığı gıda yardımı.
Ödül 12'inci kez BM'ye gidiyor
Daha önce WFP ile birlikte BM çatısı altında çalışma yürüten 12 kişi veya kuruluş Nobel Barış Ödülü'nü kazanmıştı:
- 2007: BM Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli
- 2005: BM Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı
- 2001: BM Genel Sekreteri Kofi Annan
- 1988: BM Barışı Koruma Kuvvetleri
- 1981: Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği Ofisi
- 1969: Uluslararası Çalışma Örgütü
- 1965: Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF)
- 1961: BM Genel Sekreteri Dag Hammarskjoeld
- 1954: BM Mülteciler Yüksek Komiserliği Ofisi
- 1950: Ralph Bunche / Arap-İsrail çatışmasında BM arabulucusu
- 1949: John Boyd Orr / BM Gıda ve Tarım Örgütü Genel Müdürü
Adaylar arasında WHO ve Thungber de vardı
Bu yıl Nobel Barış Ödülü'ne 211 bireysel ve 107 de kurum aday olarak gösterilmişti. Adaylar arasında Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve iklim aktivisti Greta Thunberg de vardı.
Ancak ödül komitesi kısa listeleri 50 yıldır yayımlamıyor ve duyuruları öncesinde ödüle dair tahminlerin yalnızca "spekülasyon" olduğunu vurguluyor.
