Ancak ülkemizdeki her 7 kişiden birini ilgilendiren hastalıkla birlikte uzun yıllar sağlıklı yaşamak mümkün. Türkiye Diyabet Vakfı Kurucu Başkanı ve İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. M. Temel Yılmaz, erken teşhisin önemine dikkat çekerek, diyabetle sağlıklı bir hayat sürmenin kuralları konusunda şu bilgileri verdi:
TANSİYONUNUZU DÜŞÜRÜN
Diyabet hastalarının büyük bir çoğunluğunda tansiyon da yüksektir. Diyabetle birlikte görülen yüksek tansiyon, felç, diyabetik göz hastalığı ve böbrek hastalığı dahil olmak üzere, birçok sağlık probleminin de ortaya çıkması ve kötüleşmesine sebep olur. Tansiyonu düzenlemek için açlık kan şekerinin 100-110 mg/dl’nin altında, tansiyon değerlerinin ise 12/7.5’un altında tutulması gerekir. Bunun için beslenme, egzersiz ve ilaç tedavisi yapılmalıdır.
ÇÜRÜK DİŞ KAN ŞEKERİNİ YÜKSELTİR
Kan şekeri kontrolsüz giden diyabetlilerde tükürükteki yüksek şeker miktarları bakterilerin üremesine sebep olabilir. Bu da dişeti iltihapları ve çürüklerin oluşmasını kolaylaştırır. Ağız içinde oluşan bir enfeksiyon, iltihap ya da çürük, kan şekerinin yükselmesine sebep olabilir. Diyabette ağız sağlığını korumak için günde en az 2 defa dişlerinizi fırçalayın; yılda en az 2 defa diş hekimine muayene olun. Diş operasyonlarına girerken 3 aylık kan şekerinizin % 8’in altında olmasına dikkat edin. Çok acil bir durum yoksa kan şekerinizi düzeltmeden cerrahi girişim yaptırmayın.
DİYABETTE ENFEKSİYONA DİKKAT
Diyabetlilerde sağlıklı bir cilt çok önemlidir. Diyabet hastalarında daha hassas olan cilt kolay tahriş olabilir. Bu sebeple hergün cildinizi inceleyin. Kuruluk, çatlak, çizik olup olmadığına bakın. Cilt kuruluğunu önlemek için nemlendirici krem ya da losyon kullanın. Cildinizin herhangi bir yerinde kesik, sıyrık, yara varsa hemen bir uzmana görünün. Unutmayın ki diyabette enfeksiyon hızlı ilerleyebilir. Özellikle ayaktaki yaralar, kötü giden bir diyabette uzun süren ve zor iyileşen enfeksiyonlara yol açabilir.
Diyabetli misiniz?
Diyabetin erken teşhisi için kan şekeri ölçümü önemlidir. Uluslararası kabul edilen kriterlere göre, açlık kan şekeri 100’ün üzerinde olan herkes diyabet açısından risklidir; 126 mg/dl ve üzerinde ise diyabetlidir. Tokluk kan şekeri veya günün herhangi bir saatinde ölçülen şeker değeri 140 mg/dl’nin üzerinde ise o kişi diyabet açısından risk taşır. Bu kişilerde şeker yükleme testi yaptırarak gizli şeker olup olmadığı saptanmalıdır. Günün herhangi bir saatinde ölçülen kan şekeri 200 mg/dl ve üzerinde ise kişi diyabetlidir.
Kolesterolü kontrol altında tutun!
Diyabet kalp hastalığı eşdeğeri bir hastalıktır. Diyabetlilerin mutlaka düzenli olarak kalp kontrollerini yaptırması ve kolesterolünü kontrol altında tutması gerekir. Kolesterol kalbi besleyen damarları tıkayarak kalp krizi riskini artırır. Bunun için kalp ve damar hastalığınız yoksa ve risk grubunda değilseniz LDL kolesterolünüzün 130 mg/dl’nin altında tutulması yeterlidir. Risk grubunda iseniz LDL’niz 100 mg/dl veya altında olursa daha az risk taşırsınız. HDL kolesterolünüz düşükse aktif spor ve yürüyüş yaparak yükseltmeye çalışın. LDL kolesterolünüz yüksekse önce yaşam şeklinizi değiştirin, ideal kilonuza dönün, sigara içiyorsanız bırakın ve kolesterolü yüksek gıdaları sınırlı alın. Gerekirse, yüksek risk grubundan iseniz kolesterol ilaçlarını kullanın.
Yılda 1 defa göz doktoruna gidin
Her üç diyabetliden biri diyabete bağlı görme kaybı riski altındadır. Diyabetik retinopati olarak adlandırılan bu durum, herhangi bir belirti göstermeden sinsice ilerler. Görme yavaş yavaş bozulur. En sonunda ani görme kaybı ile körlüğe yol açabilir. Şeker hastalığına bağlı görme kaybını engellemek için diyabetlilerin yılda en az bir defa bu konuda uzan bir göz hekimine görünmesi gereklidir.
