Çoğumuz, cep telefonlarımızı gün boyu yanımızda taşıyoruz, cep telefonu bağımlılığı Brezilya gibi ülkelerde günde 5 saate kadar çıkmış durumda. Peki cep telefonlarından yayılan radyasyon sağlığa ne kadar zararlı ya da sürekli cep telefonu kullanmak vücutta tümör oluşmasına yol açabilir mi? ETKİSİ FAZLA DEĞİL Bilim insanları yıllardır bu soruların yanıtlarını arıyor ama henüz bu konuda nihai bir rapor bulunmuyor. Mobil iletişimde radyo freakanslarının radyasyon yaydığı biliniyor. Bu, bir tür iyonlaştırıcı olmayan radyasyon. X ışınları, kızıl öttesi ve gamma ışınları tarafından yayılan ve DNA'nın yapısını değiştiren iyonlaştırıcı radyasyona göre etkisi daha az. Ancak insan vücuduna etkisi de tam olarak bilinmiyor. Etrafımızda birçok radyo frekansı bulunuyor. FM radyo dalgaları, mikrodalgalar, ısı ve ışık bunlardan bazıları. İyonlaştırıcı olmayan radyasyon doğrudan, DNA hücrelerine hasar verip kansere neden olacak kadar enerji taşımıyor. ABD KANSER TOPLULUĞU UYARDI Ancak ABD Kanser Topluluğu'nun (ACS) web sitesinde yer alan uyarıya göre, cep telefonları beyin tümörü ve boyun ile baş bölgesinde diğer tümörlerin gelişme riskini artırabilir. Yüksek seviylere çıktığında radyo ferkans dalgaları dokuların ısınmasına neden oluyor. Mikrodalga fırınların nasıl yiyecekleri ısıttığına bakarak bunu söyleyebilirsiniz. DOKULARI ISITIYOR Cep telefonlarından yayılan eneji vücutta dokuların ısınmarına neden olacak kadar yüksek olmasa da ACS, dikkatli olunmasını tavsiye ediyor. Radyasyonun sağlığa zararını ölçmek için bilim insanları özgül emilim oranı (SAR) değerine bakıyor. Bu cep telefonu kullanımı sırasında vücuda ne kadar radyofrekansının nüfuz ettiğini hesaplamak için kullanılan bir değer. SAR DEĞERİ ÖNEMLİ SAR değeri her cep telefonu modeline göre değişiyor. Üreticiler telefonların azami SAR değerini açıklamak zorunda. Bu bilgi üretici firmaların web sitelerinde ya da kullanım kılavuzlarında yer alıyor. Alman Radyasyondan Korunma Federal Bürosu (BfS) en fazla radyasyon yayan cep telefonlarının listesini oluşturdu. LİSTE YAPILDI Listenin zirvesinde Çinli üreticiler OnePlus ve Huawei ile Nokia'nın ürettiği Lumia 630 bulunuyor. iPHONE 10. SIRADA Apple'ın ürettiği telefonlardan listede 10. sırada iPhone 7, 12. sırada iPhone 8 var. Sony Xperia XZ1 Compact 11. sırada. Telefonlarda güvenli bir SAR limitinin ne olması gerektiğini ortaya koyan bir çalışma yok. Alman hükümetine bağlı Der Blaue Engel'in çevre standartlarına göre verdiği güvenilir limit kilogram başına SAR seviyesinin 0.60 watt olması gerektiği yönünde. Çoğu telefon bu seviyenin üstünde. OnePlus 5T telefonlardan SAR değeri kilogram başına 1.68 watt. Bu seviyenin altında kalanlar ise şöyle: Sony Experia M5 (0.14) Samsung Galaxy Note 8 (0.17) Samsung Galxy S6 edge+ (0.22) Google Pixel XL (0.2) Samsung Galaxy S8 (0.26) Samsung GalaxyS7 edge (0.26). NE YAPMALI? Radyo frekanslarının en yüksek olduğu yer telefonun anteninin bulunduğu kısımdır. Modern telefonlarda antenler cihazın içine gömülüyor. Siz telefondan uzaklaştıkça dalgaların enerjisi de azalıyor. Çoğu kullanıcı telefonu kullanırken yanağına götürüyor. ACS'ye göre anten baş kısmına ne kadar yakın olursa radyo freakansı enerjisine maruz kalma yoğunluğu da artıyor. Telefonda geçirdiğiniz zamanı azaltın. Ahize modunu ya da eller serbest modunu kullanın ve cihazı baş kısmından uzuk tutun. Mümkünse telefonu çekim gücünün en yüksek olduğu durumlarda kullanın. Sinyal gücü azaldıkça telefon daha iyi bir sinyal için daha fazla enerji harcar. Ve tabii SAR değeri düşük telefonları tercih edin.