<p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Halihazırda 2,2 milyon Afgan komşu ülkelerdeyken ülkeden ayrılmaya çalışan insan sayısı da giderek artıyor. Devam eden çatışmalar ve siyasi istikrarsızlık nedeniyle Afganistan sınırları içinde 3,5 milyon kişi de evsiz kaldı.</span></span></p> <h2 id="Kaç-Afgan-ülkesinden-ayrılıyor" tabindex="-1"><strong><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Kaç Afgan ülkesinden ayrılıyor?</span></span></strong></h2> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Şu anda bu sorunun cevabı net değil.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Taliban, Afganistan'ın tüm sınır kapılarındaki geçiş noktalarını kontrol ediyor. Öte yandan, Afganların ülkeyi terk etmelerini istemediklerini de söylediler. Sınırlardan yalnızca tüccarların veya geçerli seyahat belgelerine sahip olanların geçişine izin verildiği bildiriliyor.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) Sözcüsü Cuma günü yaptığı bir açıklamada, "Afganların büyük çoğunluğu ülkeyi normal kanallardan terk edemiyor. Bugün itibarıyla tehlikede olabilecek insanların ülkeden net bir çıkış yolu yok" dedi.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Ancak bazı sığınmacılar ise ülkeden çıkmanın yollarını bulmayı başardı.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Taliban'ın Kabil'in kontrolünü ele geçirmesinden kısa bir süre sonra birkaç bin Afganın Pakistan'a geçtiği söylenirken, yaklaşık 1500 Afganın da Özbekistan'a girdiği ve sınıra yakın yerlerde çadırlarda yaşadığı bildiriliyor.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Kabil Havalimanı'nda ise binlerce Afgan, yabancı ülkelerin vatandaşlarını ülkeden çıkarmak için yaptığı tahliye uçuşlarını yakalamaya çalışıyor.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Cuma günü bir NATO yetkilisi, 18 binden fazla insanın havalimanından ülkeyi terk ettiğini söyledi. Ancak bunlardan kaçının Afgan uyruklu olduğu net değil.</span></span></p> <h2 id="Bugüne-kadar-kaç-Afgan-kaçabildi" tabindex="-1"><strong><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Bugüne kadar kaç Afgan kaçabildi?</span></span></strong></h2> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Afganların son hareketi, uzun yıllardır süren siyasi istikrarsızlık ve çatışma ikliminin yarattığı tarihi göçün bir parçası.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">BMMYK'ya göre, Taliban'ın ülkenin kontrolünü yeniden ele geçirmesinden önce bile, çatışmalar nedeniyle bu yıl 550 binden fazla insan evlerini terk etmek zorunda kaldı.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Bu, tahminen 3,5 milyon Afganın şu anda ülke içinde yerlerinden edildiği anlamına geliyor.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Afganistan sınırları içindekilere ek olarak, geçen yıl sonu itibariyle yaklaşık 2,2 milyon mülteci ve sığınmacı da komşu ülkelerde sığınma talebinde bulundu.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Bu yıl, Afganlar ülkenin büyük çoğunluğunda şiddetli bir kuraklık ve gıda kıtlığı ile de uğraşmak zorunda kaldı. BM Dünya Gıda Programı tarafından Haziran ayında yayımlanan raporda, 14 milyon insanın (nüfusun üçte birinden fazlası) açlık çektiği belirtildi.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;"><img alt="" src="http://www.flashhaberlondra.com/images/upload/AD46DB5A-885A-43F8-BF46-32AAAB8CB3B0.jpeg" /></span></span></p> <h2 id="Afgan-mülteciler-nereye-gidiyor" tabindex="-1"><strong><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Afgan mülteciler nereye gidiyor?</span></span></strong></h2> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Komşu ülkeler Pakistan ve İran, geçen yıl en yüksek sayıdaki Afgan mülteci ve sığınmacıya ev sahipliği yaptı.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">BMMYK rakamlarına göre, Afganistan'dan 2020'de yaklaşık 1,5 milyon insan Pakistan'a, 780 bin insan da İran'a geçti.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Almanya ağırladığı 180 bin den fazla Afgan ile listede üçüncü olurken Türkiye de yaklaşık 130 bin Afganı kabul etti.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Ancak Türkiye'de 125 bin de sığınma talebin de bulunmuş ancak talepleri kabul edilmemiş Afgan sığınmacı da bulunuyor. Almanya'da bu sayı 33 bin, Yunanistan'da ise 20 bin.</span></span></p> <h2 id="Ülkeler-hangi-yardımları-yapıyor" tabindex="-1"><strong><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Ülkeler hangi yardımları yapıyor?</span></span></strong></h2> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Bazı ülkeler Afganlara güvenli sığınma teklif ederken, diğer bazı ülkeler de kaçanlara sığınma vermeyeceklerini duyurdu.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;"><b>İran</b></span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">İran, Afganistan sınırındaki üç vilayetinde sığınmacılar için acil durum çadırları kurdu. Ancak İran İçişleri Bakanlığından üst düzey yetkililer, İran'a geçen herhangi bir Afganın "şartlar düzeldiğinde ülkelerine geri gönderileceğini" söyledi. BM'ye göre İran halihazırda yaklaşık 3,5 milyon Afgana ev sahipliği yapıyor.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;"><b>Pakistan</b></span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Başbakan İmran Han, Haziran ayında yaptığı açıklamada, Taliban kontrolü ele geçirirse ülkesinin Afganistan sınırını kapatacağını söyledi. Ancak basında yer alan bazı haberlere göre, birkaç bin Afgan Pakistan'a geçti ve en az bir sınır kapısı da hala açık.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;"><b>Tacikistan</b></span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Kesin sayılar henüz net olmasa da bazı haberler, son günlerde Afganistan ordusundan askerler de dahil olmak üzere en az birkaç yüz Afgan'ın Tacikistan'a geçtiğini gösteriyor. Tacikistan, Temmuz ayında Afganistan'dan 100 bine kadar sığınmacı almaya hazırlandığını söyledi.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;"><b>Özbekistan</b></span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Yaklaşık 1500 Afgan'ın Afganistan-Özbekistan sınırını geçip kamp kurduğu söyleniyor. Raporlar, Taliban'ın yalnızca geçerli vizeleri olan kişilerin sınır geçişlerine izin verdiğini gösteriyor.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;"><b>Türkiye</b></span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, hükümetin Afganistan'ı istikrara kavuşturmak ve Türkiye'ye gelen yeni bir mülteci dalgasını önlemek adına Pakistan ile birlikte çalışacağını söyledi. Hükümet İran sınırına ördüğü duvar inşasını da hızlandırdı.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;"><b>Birleşik Krallık</b></span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">İngiltere, uzun vadede 20 bin Afgan mülteciyi kabul edeceğini açıkladı. İngiliz hükümetinin "Afgan Vatandaşlarının Yeniden Yerleşim Planı", ilk yıl 5 bin Afganın İngiltere'ye yerleşmesine izin vermeyi öngörürken ve Taliban yönetiminde en yüksek tehlike altındaki kadın ve çocukların yanı sıra dini ve diğer azınlıklara odaklanacak.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;"><b>ABD</b></span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">ABD, kabul edeceği sığınmacılar kesin sayısını açıklamadı. Ancak Başkan Joe Biden, 500 milyon dolarlık bir göç ihtiyaçları bütçesi sundu.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;"><b>Kanada</b></span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Kanada, hükümet çalışanları ve kadın liderler de dahil olmak üzere Taliban tehlikesinde olanlara odaklanarak 20 bin Afgan'ı kabul edeceğini söyledi.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;"><b>Avustralya</b></span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Avustralya, ülkelerinden kaçan Afganlara insani vize programında 3 bin kişilik yer sunacağını açıkladı. Ancak söz konusu bu kontenjan mevcut insani vize programını da kapsıyor ve toplam sayılarda herhangi bir artış olmayacak.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;"><b>Avrupa Birliği</b></span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Avrupa Birliği ülkesindeki pek çok yönetici, 2015 göçmen krizinin tekrarlanmaması konusunda istekli olduklarını söylüyor. 2015'te AB topraklarına çok sayıda sığınmacının girişine izin verilmiş ve buna karşı da popülist tepkiler verilmişti.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;"><b>Almanya</b></span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Almanya, bazı Afganları kabul edeceğini belirtti ancak sayı belirtmedi. 2015 yılında göçmenlere yönelik açık kapı politikası nedeniyle sert eleştirilere maruz kalan Başbakan Angela Merkel, hükümetin sığınmacıların "Afganistan'a komşu ülkelerde güvenli bir şekilde kalmalarını" sağlamaya odaklandığını söyledi.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;"><b>Fransa</b></span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">"Avrupa'nın kendisini Afganistan'dan gelen önemli yasadışı göçmen dalgalarından koruması gerektiğini" ifade eden Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Fransa'nın "en fazla tehlike altında olanları koruyacağını" söyledi. Ancak Macron, "Avrupa, mevcut durumun sonuçlarını tek başına üstlenemez" dedi.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;"><b>Avusturya</b></span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Avusturya, Afgan sığınmacılar almayı reddetti. Ülkenin içişleri bakanı, Afgan sığınmacıları sınır dışı etmeye devam etmekten yana olduğunu belirtti. Ancak Afganistan'a doğrudan sınır dışı etmenin mümkün olmadığı belirterek, komşu ülkelerde "sınır dışı merkezleri" kurulması için lobi yaptı.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;"><b>İsviçre</b></span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">İsviçre, Afganistan'dan gelen büyük sığınmacı gruplarını kabul etmeyeceğini söyledi.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Kuzey Makedonya, Arnavutluk ve Kosova</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">ABD'nin talebi üzerine, Kuzey Makedonya 450, Arnavutluk ise 300 sığınmacıyı geçici olarak ağırlayacaklarını söyledi. Mültecilerin bu ülkelerde ABD göçmen vizeleri için gereken belgelerin tamamlanmasına kadar kalması bekleniyor. Kosova da ABD'ye giden mülteciler için geçici barınak sağlamayı planlıyor, ancak rakam belirtmedi.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;"><b>Uganda</b></span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Uganda 2 bin Afgan mülteciyi kabul etti. Doğu Afrika ülkesi, Afrika'daki en fazla sayıda sığınmacıya sahip ülkesi durumunda.</span></span></p>