Hollanda Parlamentosu'nda, 1915 olaylarının tartışıldığı oturum sonrası koalisyon hükümetinde bulunan Hristiyan Birlik Partisi (CU) Milletvekili Joel Voordewind, iddiaların "Ermeni soykırımı" olarak tanınması için önerge sundu.
Parlamento'da 3'e karşı 142 oyla kabul edilen önergeye sadece Türklerin kurduğu Denk Partisi karşı oy kullandı.
1915 olayları ile ilgili Ermenilerin iddialarının tanınması dışında, 24 Nisan'da Ermenistan'ın başkenti Erivan'da yapılan anma törenlerinde Hollanda'nın bakan düzeyinde temsil edilmesi de büyük çoğunlukla kabul edildi.
Hollanda hükümetinin konuyu "Ermeni soykırım sorunu" yerine "Ermeni soykırımı" olarak tanımlaması için yapılan oylamada ise teklif 60'a karşı 85 oyla reddedildi.
Karar, hükümet protokolüne uymuyor
Hükümet protokolüne göre, soykırımların tanınmasında, uluslararası mahkemelerin hükümleri, Birleşmiş Milletler'in (BM) bilimsel araştırma ve bulgularındaki açık ve net olan sonuçların yönlendirici olması gerekiyor. Hollanda'da hükümet, Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu'nun (BMGK) Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi'ne göre hareket ediyor. Bu nedenle kararın hükümet açısından bir bağlayıcılığı bulunmuyor.
Hollanda Dışişleri Bakanı Vekili Sigrid Kaag, oylama öncesinde komisyonda yaptığı konuşmada, "Hollanda hükümeti, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından bağlayıcı bir karar ya da Srebrenitsa olayında olduğu gibi uluslararası mahkeme tarafından verilen bir hüküm olduğu zaman soykırımdan bahsedebilir." ifadesini kullandı.
Hollanda hükümetinin, 1915 olaylarıyla ilgili Ermeni iddiaları konusunda itidalli davranılması gerektiği düşüncesinde olduğunu belirten Kaag, bunun Ermenistan ve Türkiye arasında bir sorun olduğunu dile getirdi. Kaag, "İki ülke birlikte çalışarak uzlaşmak için beraber adım atmalı ve yaşananları ortaya koymalı." dedi.
Hükümet protokolüne işaret eden Kaag, "Soykırımların tanınmasında, uluslararası mahkemelerin hükümleri, BM'nin bilimsel araştırma ve bulgularındaki açık ve net olan sonuçları Hollanda hükümeti için yönlendiricidir. Hükümet, Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulunun, Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi'ne göre hareket ediyor." diye konuştu.
Hollanda parlamentosunun alt kanadında (Tweede Kamer) konuyla ilgili iki karar tasarısı kabul edilmişti. Birinde parlamentonun alt kanadının 'Ermeni Soykırımını' tanıdığı ifade edilirken, diğerinde Ermenistan'da 24 Nisan'da düzenlenen 'soykırımı anma törenlerine' Hollanda'dan bir bakanın katılması karara bağlanıyor.
Türkiye'den sert tepki
Dışişleri Bakanlığı da bir açıklama yaparak kararı kınadıklarını belirtti.
Açıklama şöyle:
Hollanda Temsilciler Meclisi’nin bugün 1915 olaylarını soykırım olarak tanıyan kararlar almasını şiddetle kınıyoruz. Avrupa’nın ortasında Srebrenitsa’da acısı hala dinmemiş soykırıma gözyuman bir ülkenin meclisinin aldığı sözkonusu mesnetsiz kararların ne tarihte ne adalette yeri vardır. Dolayısıyla hiç bir hukuki bağlayıcılığı ve geçerliliği yoktur. Türkiye’nin 1915 olaylarına ilişkin tutumu, tarihi olgulara ve hukuki normlara dayalıdır. Avrupa hukukuna yerleşmiş içtihatlar ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin kararları, bu hususta haklılığımızı ortaya koymaktadır. Diğer yandan, Hollanda Hükümeti’nin, Temsilciler Meclisi’nin soykırıma ilişkin değerlendirmesini uygulamayacağı ve Erivan’da düzenlenen anma törenlerinde temsil edilmenin olayların soykırım olarak kabul edildiği anlamına gelmeyeceği yönündeki açıklamasını not ediyoruz."
