<p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">BBC Türkçe'ye konuşan Afganistan'daki kadın gazeteciler, korku içerisinde Taliban'ın kendilerini yakalayacağı günü beklediklerini söylüyor. Kadın gazeteciler Afganistan'da sıkışıp kaldıklarını söyleyerek, bir an önce Afganistan'dan kaçabilmek için uluslararası medya ve insan hakları organizasyonlarından yardım istiyor. </span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">20 yılın ardından Afganistan'da yeniden hakimiyet kuran Taliban'ın kadın gazetecilere yönelik tutumu, geçmişinden pek de farklı gözükmüyor. </span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Taliban dün bir Deutsche Welle (DW) editörünün ailesine silahlı saldırıda bulundu, gazetecinin bir yakını hayatını kaybetti. </span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">DW Genel Direktörü Peter Limbourg, Taliban'ın Afganistan'da gazetecilere yönelik organize bir saldırı içerisinde olduğunu söyleyerek, "Zamanımız tükeniyor" dedi. </span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Limbourg ayrıca Taliban'ın diğer üç editörlerini bulmak için evlere baskın düzenlediğini açıkladı.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Öte yandan Küresel Araştırmacı Gazetecilik Ağı (GIJN), Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ) ve Gazetecilikte Kadın Koalisyonu (CFWIJ) sosyal medya üzerinden yaptıkları paylaşımlarla Afganistan'dan ayrılmak isteyen kadın gazetecilerin kendileriyle iletişime geçmesini söyledi. </span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">BBC Türkçe'nin telefon ile ulaştığı Afgan gazeteci kadınların hepsi, Taliban'ın kendilerini pek çok kez doğrudan tehdit ettiğini ve şu an çeşitli yerlerde Taliban'dan saklandıklarını söylüyor. </span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Güvenlik gerekçesiyle haberde isimlerini değiştirdiğimiz kadınlar, Taliban'ın kendilerine ulaşması halinde öldürüleceklerinden emin olduklarını anlatıyor. </span></span></p> <h2 id="Bir-evden-diğerine-kaçarak-Talibandan-saklanıyoruz-" tabindex="-1"><strong><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">'Bir evden diğerine kaçarak Taliban'dan saklanıyoruz' </span></span></strong></h2> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">26 yaşındaki Samira, Afganistan'ın Herat şehri Taliban tarafından ele geçirildiği an gazetecilik yapmaya devam etme ihtimalinin de son bulduğunu söylüyor. </span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Çalıştığı radyo ve televizyon kuruluşuna ait ofisi tahliye ettikten kısa bir süre sonra Taliban'ın stüdyoları bastığını söyleyen Samira, Taliban'ın orada çalışan gazetecilerin peşine düştüğünü anlatıyor:</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">"Kendi evlerimize gidemiyoruz ve sürekli göçmen gibi bir evden diğerine kaçarak izimizi kaybettirmeye çalışıyoruz. Şu an ne ülkeden kaçabiliyoruz ne de herhangi bir vize başvurusu yapabiliyoruz. Ülkeden kaçış çözümünü bulana dek bu hayatı sürdürmek zorundayız."</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Şu an sürekli yer değiştirerek Taliban'ı atlatmaya çalışmaktan başka çaresinin olmadığını söyleyen Samira için, Taliban'ın tehditleri yeni değil.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;"><img alt="" src="http://www.flashhaberlondra.com/images/upload/700A07F5-744D-4BEC-A00E-0DAA66466B02.jpeg" style="width: 800px; height: 450px;" /></span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Bundan önce de çokça kez Taliban tarafından hedef alınarak gazeteciliği bırakmaya zorlandığını şöyle anlatıyor:</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">"Herat Taliban'ın eline geçmeden sadece birkaç gün önce ofisten çıkmış eve giderken, sokakta yanımdan geçen bir araç benim ve yanımdaki iş arkadaşımın fotoğraflarını çekti. O günlerde sadece benim değil, diğer gazeteciler üzerindeki tehditlerin sayısı da oldukça artmıştı."</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">"Aldığım tehdit mesajları bitmiyordu. Bu tehditlerden kurtulabilmek için birkaç kez telefon numaramı değiştirdim ama tehditler devam etti. Bir keresinde bana telefonda, 'Eğer Taliban hakkında yazmaya devam edersen, bundan sonra yaşamayı bekleme' dediler."</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Esasen Afganistan'daki kadın gazetecilerin yıllardır bu tehditler altında çalıştığını söyleyen Samira, Taliban'ın kesinleşmiş hakimiyetinin kadın gazeteciler açısından hiç olmadığı kadar ciddi sonuçları olacağını düşünüyor. </span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Samira, her zaman kadınlar ve kız çocuklarıyla ilgili toplumdan gizlenmiş acı gerçekleri yazmayı hayal ettiğini ve haberleriyle toplumun bu konudaki farkındalığını artırmayı hedeflediğini ancak artık bunu yapamayacağını söylüyor: </span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">"Artık gazetecilik yapamam çünkü kadınım ve ayrıca Taliban tarafından hedef alınan bir dini mezhebe sahibim. Geçmişteki faaliyetlerimin cezası, benim ve ailem için ölüm olacak." </span></span></p> <h2 id="Taliban-eğer-bulursa-beni-ve-ailemi-kesinlikle-öldürecek" tabindex="-1"><strong><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">'Taliban eğer bulursa beni ve ailemi kesinlikle öldürecek'</span></span></strong></h2> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Afganistan'da kadın gazeteciler, Taliban'dan tüm aileleriyle birlikte kaçıyor. </span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Kısa bir süre önce Taliban tarafından ölüm tehdidi alan bir diğer kadın gazeteci Farzana ile konuşuyoruz:</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">"Yaklaşık iki ay önce iki motosikletli yanımda durup bana silah doğrultarak söyledi: Afganistan'ı işgal ediyoruz. Sen, medya direktörü, en kısa sürede haber yapmayı bırakmalısın yoksa öldürüleceksin."</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">"O an tüm vücudum korku ve stresle titriyordu. Hemen eve döndüm ve durumu kocama anlattım. Ertesi gün Herat'tan Kabil'e uçtuk ve bir akrabamızın evine saklandık."</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">"Taliban daha sonra da beni sokakta gazeteciliği bırakmam gerektiğini, Herat kadınları arasında demokrasinin değerlerini desteklemem gerektiğini söyleyerek ölümle tehdit etti."</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Farzana da tıpkı Samira gibi, ailesiyle birlikte bir evden diğerine giderek Taliban'a izlerini kaybettirmeye çalıştıklarını anlatıyor:</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">"Maalesef Taliban, muhabirlerin evlerini arıyor. Eşim ve oğlum büyük tehlike altında. Taliban bizi bulamasın diye her gece başka bir eve gidiyoruz. Umarım bir yolunu bulup ülkeden ayrılarak hayatta kalırız."</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">'Neden gazeteci olmak istedin' diye sorduğum Farzana, haklarından yoksun bırakılan Afgan kadınların sesi olmanın hayaliyle gazeteci olduğunu ancak Taliban'ın gelişiyle bu hayallerin 'paramparça olduğunu' söylüyor: </span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">"Şu anda çok üzgünüm, birisi ruhumu yok etmiş gibi. 20 yıl toplumumuzda kadın ve erkek arasındaki eşitlik için mücadele ettikten sonra, şimdi toplumumuz geriye gidiyor."</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">"Her gece ağlıyorum ve daha bir buçuk yaşında olan oğlum için endişeleniyorum. Taliban eğer bulursa beni ve ailemi kesinlikle öldürecek çünkü onlar ifade özgürlüğünün ve demokrasinin düşmanı." </span></span></p> <h2 id="Kendimi-bir-kurban-gibi-hissediyorum" tabindex="-1"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">'Kendimi bir kurban gibi hissediyorum'</span></span></h2> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Son bir haftadır Taliban'dan kaçarken, yakalanmaktan 'kıl payı' kurtulduğunu söyleyen kadın gazetecilerle konuşuyoruz. </span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">27 yaşındaki Rahel, Taliban'dan kaçmak için evinden uzakta geçirdiği dördüncü gün olduğunu ve bu sürede iki kez Taliban'a yakalanmaktan son anda kurtulduğunu anlatıyor: </span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">"İlkinde komşum telefonla aradı ve az önce Taliban'ın gelip evimi sorduğunu, evden kaçmam gerektiğini söyledi. İkinci kaçışımda ise hemen önümde olmalarına rağmen beni fark etmediler ve hemen oradan uzaklaştım. Çok korkuyorum. En sonunda birisinin gelip beni öldüreceğini düşünüyorum."</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;"><img alt="" src="http://www.flashhaberlondra.com/images/upload/E6EDE575-22A8-431F-8793-41AA2183D8DE.jpeg" style="width: 800px; height: 450px;" /></span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Altı yıldır profesyonel gazetecilik yaptığını söyleyen Zohra da Taliban'ın kendisini bulabilmek için mahallesine kadar geldiğini ve kendisini aradığını anlatıyor: </span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">"Bundan önce bir Taliban saldırısında erkek kardeşimi kaybettim ve şu an Taliban evimin yakınına kadar gelip komşularımıza adresimi sordu. Babam da beni arayarak eve gelmemem gerektiğini, çok tehlikeli olduğunu ve kalacak başka bir yer bulmam gerektiğini söyledi. Burada nefes alabilmek her an daha da güçleşiyor."</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Zohra, "Korku ve panik içerisinde yaşadığım bu günlerde kendimi bir kurban gibi hissediyorum. Her an başıma gelebilecek bir saldırıyı bekliyorum. Bu yüzden olabilecek en kısa süre içerisinde ailemle birlikte buradan ayrılmak istiyorum" diyor. </span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Tıpkı diğer kadın meslektaşları gibi kendisinin de defalarca kez tehdit edildiğini anlatan Zohra, yaptığı haberlere son vermesi gerektiğini söyleyen bir tehdit mektubu bile aldığını anlatıyor. </span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">2016-2017 yıllarında gazetecileri hedef alan intihar saldırılarından sağ kurtulduğunu ancak iş arkadaşlarını kaybettiğini söyleyen Zohra, "Afganistan halkının şiddetten uzak, özgür bir hayat yaşayabilmesi için mücadele ediyordum" diyor. </span></span></p> <h2 id="Evde-gazetecilikle-ilgili-olan-tüm-materyallerimi-yaktım" tabindex="-1"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">'<b>Evde gazetecilikle ilgili olan tüm materyallerimi yaktım'</b></span></span></h2> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Henüz yirmilerinin başındaki iki genç kadın gazeteci Mariam ve Soraya ile konuşuyoruz. </span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Gazeteciliğe birkaç yıl önce başlamış olmalarına rağmen ne öncesinde ne de şimdi Taliban'ın tehditlerinden kaçabildiklerini anlatıyorlar. </span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">"Taliban eskiden neyse hala o" diyerek Afganistan'da bir daha asla gazetecilik yapamayacağını söyleyen Mariam, şu anda ailesiyle birlikte kendilerini eve kapattıklarını söylüyor: </span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">"Taliban Kabil'e girdiği andan itibaren artık evimden çıkamazdım. Burada sıkışıp kaldık. Evde gazetecilikle ilgili olan tüm materyallerimi yaktım. Her gün, Taliban'ın bir gün evimize geleceği korkusuyla yaşıyorum. Çünkü Taliban nerede yaşadığımı öğrenirse beni ve ailemi öldürmeye gelecektir."</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Gazetecilikteki hayalinin, haberleri 'tehdit edilmeden' tüm gerçekliği ile dünya ile paylaşmak olduğunu söyleyen 23 yaşındaki Soraya da tıpkı diğer tüm meslektaşları gibi, Taliban tarafından arandığını ve ölümle tehdit edildiğini söylüyor: </span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">"Gazetecilik yaptığım süre boyunca risk altındaydım çünkü Afganistan'da hiçbir kadın gazeteci sokaklarda, ofiste ya da herhangi bir yer tamamen güvenli bir biçimde işini yapamazdı. Erkekler çalışan kadınlara, özellikle de televizyonda çalışan kadınlara kötü gözle bakıyorlardı."</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">"Erkekler kadın gazetecileri sürekli rahatsız eder ve çirkin tekliflerde bulunurlardı. Ben de bizzat çok kötü laflar işittim. Ardından Taliban geldi…"</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Kadın gazetecilerin ortaklaşan bu tecrübeleri, Taliban'ın kadın gazetecilere yönelik tehdidinin çok daha önceye dayandığını ortaya koyuyor. </span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Canlarını pahasına Taliban'dan saklandıklarını söyleyen kadın gazetecilerin hepsi, en kısa zamanda ülkeyi terk edebilmenin yollarını arıyor.</span></span></p>