<p dir="ltr"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;">Ama sektör temsilcileri ve akademisyenlerden oluşan Uzay Enerjisi Girişimi'nin (SEI) eş başkanı Martin Soltau'ya göre 2035'e kadar bu projeyi hayata geçirmek mümkün.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;">SEI, Dünya yörüngesine çok sayıda dev uydular yerleştirilmesini öngören Cassopeia adlı bir proje üzerinde çalışıyor.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;">Uydular, yörüngeye yerleştirildikten sonra güneş enerjisini toplayıp yeryüzüne gönderecek.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;">Soltau, projenin sınırsıza yakın bir potansiyeli olduğunu söylüyor ve bu yolla 2050'de tüm dünyanın enerji ihtiyacının karşılanabileceğini belirtiyor:</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;">"Yörüngede güneş enerjisi uyduları için yeterince yer var. Güneş de muazzam derecede çok enerji sağlayabilir. Jeostatik yörüngenin etrafındaki dar bir şerit her yıl, insanlığın 2050'de kullanacağından 100 kat daha fazla enerji alıyor."</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;">Bu yıl İngiltere hükümeti, uzay bazlı güneş enerjisi (SBSP) projelerine 3 milyon sterlin kaynak aktardı.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;">Hükümet bu kararı, mühendislik danışmanlık şirketi Frazer-Nash'in bu teknolojinin uygulanabilir olduğunu teyit etmesinden sonra aldı.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;">Bu paranın büyük bir kısmını SEI alacak.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;">SEI'nin uyduları yüz binlerce küçük modülden oluşacak. Bunlar Dünya'da üretilecek ama montajı otonom robotlar tarafından uzayda yapılacak. Robotlar uyduların bakımından da sorumlu olacak.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;">Uyduların topladığı güneş enerjisi yüksek frekanslı radyo dalgalarına dönüştürülecek ve Dünya'daki elektromanyetik enerjiyi doğru akıma çeviren bir alıcıya aktaracak. Yani radyo dalgaları elektriğe dönüştürülecek.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;">Her uydunun şebekeye 2GW enerji sağlayabileceği belirtiliyor. Bu da her uydunun bir nükleer santralinkine eşit gücü olması demek.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;">Dünya'da güneş ışıkları atmosfer tarafından dağıtılıyor. Ama uzayda ışınlar doğrudan Güneş'ten hiçbir müdahaleye uğramadan geliyor.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;">Bu nedenle uzayda konuşlandırılmış bir güneş paneli, Dünya'da aynı boyutlardaki bir panelden daha fazla enerji toplayabiliyor.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;">Dünyanın başka yerlerinde de benzer teknolojiler üzerinde çalışılıyor.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;">Örneğin ABD’de Hava Kuvvetleri Araştırma Laboratuvarı (AFRL) böyle bir sistem için büyük önem taşıyan bazı teknojiler üzerinde çalışıyor.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;">Bu araştırmalar, güneş pillerinin verimliliğini artırmak, güneş enerjisinin radyo frekanslarına dönüştürülmesi ve ışın oluşumu, uzay aracı bileşenlerinde büyük ısı dalgalanmalarının azaltılması ve konuşlandırılabilir yapılar için tasarımların geliştirilmesini de içeriyor.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;">Geçen yılın sonunda ekip sandviç fayansları adını verdiği, güneş enerjisini radyo dalgalarına dönüştüren parçaları tanıttı.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;">Mikrodalga ışınları kulağa biraz ürkütücü gelebilir. Ama bunların ne insanlar ne de yaban hayatı için zararlı oldukları belirtiliyor.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;">Soltau, “Işın bir mikrodalga. Her zaman havada olan kablosuz internet bağlantısı gibi. Yoğunluğu da düşük. Öğle saatlerindeki güneş ışınlarınınkinin dörtte biri yoğunlukta. Çölün ortasındaysanız metrekare başına 1000W alırsanız. Bu ise 240W. Yani bu açıdan doğası gereği güvenli.”</span></span></p> <h2 id="T-eknoloji-henüz-hazır-değil" tabindex="-1"><strong><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;">'Teknoloji henüz hazır değil'</span></span></strong></h2> <p dir="ltr"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;">Engellerin birçoğunun aşılmasına karşın hâlâ potansiyel sorunlar bulunuyor.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;">Portsmouth Üniversitesi’nden yenilenebilir teknoloji uzmanı Dr. Jovana Radulovic, “Bu teknolojilerin mevcut olduğunu düşünüyoruz. Ama bu karmaşıklıkta bir projeye girişmemizi sağlayacak teknolojiler henüz hazır değil” diyor.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;">Dr. Radulovic, çok sayıda güneş panelini uzaya firlatmanın maliyetli olacağını, ayrıca herhangi bir proje için yüzlerce fırlatmanın gerekeceği göz önüne alınırsa büyük miktarda karbon salımı olacağını vurguluyor.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;">Fakat, Cassiopeia projesi kapsamında Strathclyde Üniversitesi’nde yapılan bir etki değerlendirmesine göre fırlatmalar dahil bir kilovat saat enerji için 24 gram karbondioksit salımı olacak. Bu da karasal bir güneş panelinin salımına eşit.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;">Saltau da maliyetin düşmekte olduğunu söylüyor:</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;">“Öncelikle fırlatma maliyeti yüzde 90 oranında azaldı. Daha da azalmaya devam ediyor. Bu projenin maliyeti açısından çok önemli bir faktör.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;">"İkincisi güneş enerjisi uydularının geliştirilmesi sürecinde önemli ilerleme sağlandı. Artık her şey daha modüler. Bu dayanıklılığı artırıyor ve üretim maliyetlerini düşürüyor.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;">“Üçüncü olarak robot bilimi ve otonom sistlemlerde büyük ilerlemeler kaydediliyor”.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;">İngiltere Hükümeti’nden sınırlı bir kaynak alan SEI, projede kullanılacak bazı teknolojiler için özel yatırımcıları çekmeyi planlıyor.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;">Bununla birlikte Dr. Radulovic, projede önerilen takvimin aşırı iyimser olduğunu söylüyor. (BBC TÜRKÇE)</span></span></p>