<p dir="ltr">İskoçya hükümeti adına verilen 22 sayfalık dilekçede, merkezi hükümet adına İskoçya'dan Sorumlu Devlet Bakanı Alister Jack'in dile getirdiği kaygılar 'akıldışı' diye niteleniyor ve dile getirilen iddiaların hiç birinin kanıtlarla desteklenmediği kaydediliyor. </p> <p dir="ltr">Aralık ayında İskoçya'nın özerk parlamentosu tarafından kabul edilen toplumsal cinsiyet reformu, Londra'nın muhalefeti yüzünden hayata geçirilemiyor. </p> <p dir="ltr">İngiltere hükümeti bu yasal düzenlemenin yürürlüğe girmesini İskoçya'nın özerkliğini düzenleyen 1998 tarihli İskoçya Yasası'nın 35. maddesinde tanınan veto hakkını kullanarak engelledi.</p> <p dir="ltr">Resmi adı Toplumsal Cinsiyeti Tanıma Yasası olan düzenleme ile İskoçya hükümeti, trans bireylerin, doğumlarında hukuki olarak kayda geçirilen cinsiyetlerini değiştirmesini kolaylaştırmayı amaçlıyor. </p> <p dir="ltr">Yasayla, transların cinsiyet değişikliklerini onaylayan yasal belgeyi almak için başvurma yaşı, 18'den 16'ya çekiliyor.</p> <p dir="ltr">Bu düzenleme ayrıca bu belge için başvuracak kişilerin tıbbi bir "cinsiyet rahatsızlığı raporu" alması şartını kaldırıyor ve beyan ettikleri cinsiyet kimlik ile fiilen yaşamış olma süresini de iki yıldan -yaşa göre değişmek üzere- üç veya altı aya indiriyor. </p> <p dir="ltr">Trans hakları için mücadele eden gruplar yasayı büyük memnuniyetle karşılamış ancak karşı çıkanlar da, isteyen herkesin kendisini kadın ilan etmesine izin verildiğinde, bunun genel olarak kadınların kazanımlarını ve sadece kadınlara ayrılmış kamusal alanların kullanımını olumsuz etkileyebileceğini savunmuşlardı. </p> <p dir="ltr">İngiltere merkezi hükümetinin İskoçya'dan Sorumlu Devlet Bakanı Alister Jack de İskoçya Parlamentosu'nda onaylanan yasayı veto ediş gerekçesini anlattığı, Londra'daki Avam Kamarası'ndaki konuşmasında bu tezleri dile getirmiş ve düzenlemenin belli bir cinsiyete ait seks kulüpleri, dernekler, okullar gibi alanları ve eşit işe eşit ücret gibi cinsiyet eşitliğini hedefleyen politikaları olumsuz etkileyeceğini savunmuştu. </p> <p dir="ltr">Jack konuşmasında, Birleşik Krallık'ın farklı bölgelerinde bu konuda farklı politikalar benimsenmesinin de "ciddi karışıklıklara" ve "suistimallere" kapıyı açacağını da savunmuştu. </p> <h2 id="İngiltere-hükümetinin-vetosunun-hukuki-dayanağı-ne" tabindex="-1"><b>İngiltere hükümetinin vetosunun hukuki dayanağı ne?</b></h2> <p dir="ltr">İskoçya hükümetinin sunduğu toplumsal cinsiyeti reformuyla ilgili düzenleme, İskoçya Parlamentosu'nda 86'ya 39'luk bir çoğunlukla onaylandı. </p> <p dir="ltr">Ama yasa bu süreçte parti içinde de derin görüş ayrılıklarının gün yüzüne çıkmasına yol açtı. </p> <p dir="ltr">Yakınlarda Nicola Sturgeon'un istifasından sonra partideki liderlik yarışının adaylarından Ash Regan, yasanın parlamentodaki oylaması öncesinde İskoçya hükümetindeki bakanlık görevinden istifa etti. </p> <p dir="ltr">Yine liderlik yarışının adaylarından Kate Forbes da yasayı desteklemediğini açıkladı. </p> <p dir="ltr">Her iki siyasetçi de lider seçilirlerse, İngiltere merkezi hükümetinin bu yasaya getirdiği vetoya itiraz etmeyeceklerini söylemişlerdi. </p> <p dir="ltr">Partinin eski lideri Nicola Sturgeon bu yılın ilk aylarındaki istifasından önce, Londra'nın vetosunu "tam tekmil, cepheden saldırı" diye nitelemiş ve kesinlikle bir hukuk mücadelesi başlatacaklarını söylemişti. </p> <p dir="ltr">Partinin yeni lideri seçilen Hamza Yusuf, Sturgeon'un bu çizgisinin devamını savunan bir siyasetçi.</p> <p dir="ltr">Yusuf da İskoçya Yasası'nın 35. maddesine dayanılarak yapılan müdahaleyi "İskoçya Parlamentosu'nda çoğunluğun onay verdiği bir yasanın anti demokratik bir şekilde veto edilmesi" olarak tanımlıyor. </p> <h2 id="İskoçyanın-itirazında-neler-var" tabindex="-1"><b>İskoçya'nın itirazında neler var?</b></h2> <p dir="ltr">İskoçya hükümetinin avukatları mahkemeye sundukları dilekçede, Devlet Bakanı Alistar Jack'in, vetosuna gerekçe gösterdiği konularda destekleyici bir kanıt sunmadığını ve İskoçya Parlamentosu'nun, yasanın onay sürecinde yürüttüğü araştırma, tanışma ve mukayeseli bilgiler ışığında düşünüldüğünde Devlet Bakanı'nın kaygılarının 'akıldışı' olduğunu kaydettiler. </p> <p dir="ltr">İskoçya tarafının avukatları, İskoçya'nın anayasal özerkliğini düzenleyen yasanın 35. maddesine dayanılarak kullanılan vetonun, bu yasada böyle bir adım için öngörülen üç kriteri yerine getirmediğini söylüyorlar. </p> <p dir="ltr">Bu kriterler şöyle sıralanıyor: </p> <ul dir="ltr" role="list"> <li role="listitem">Yasanın İskoçya Parlamentosu'nun alanına girmeyen bir konuda çıkarılmış olması</li> <li role="listitem">Yasanın merkezi hükümetin alanındaki başka yasaların uygulanmasını aksatma tehlikesi taşıması </li> <li role="listitem">Veto için merkezi hükümetin 'yeterli gerekçeler' sunması. </li> </ul> <p dir="ltr">İskoçya Adalet Bakanı Shirley-Anne Somerville, hukuki itiraz dilekçesinin sunulmasından önce, İskoçya Parlamentosu'nda bu veto kararına itiraz etmekten başka çareleri kalmadığını ve bunun bir demokrasiyi koruma meselesi olduğunu söyledi. </p> <p dir="ltr">İngiltere'deki merkezi hükümetin bir sözcüsü ise, İskoçya hükümetinin Toplumsal Cinsiyeti Tanıma yasasının yürürlüğe girmesini engelleme kararını güçlü biçimde savunacaklarını söyledi. </p> <p dir="ltr">Sözcü "İskoçya'dan Sorumlu Devlet Bakanı, bütün tavsiyeleri ve politik sonuçlarını titiz ve dikkatli bir değerlendirmeden geçirdikten sonra 1998 tarihli İskoçya Yasası'nın 35. maddesine dayanarak vetosunu kullanmıştır. Bunun gerekçesini açıklarken gayet net bir şekilde bu yasanın yürürlüğe girmesinin, Britanya çapındaki 'eşitlik güvenceleri' de dahil olmak üzere, merkezi yönetimin alanına giren konuları nasıl olumsuz etkileyeceğini de anlatmıştır" diye konuştu.</p>