MİHRİŞAH SAFA LONDRA İngiltere’de Kraliçe II. Elizabeth’den onur ödüllü Dr. Teoman Sırrı MBE, kanser konulu konuşmasında özellikkle meme kanserine dikkati çekerek, “anne,baba,teyzede meme, prostat gibi kanserler varsa dikkatli olunmasını” istedi. Gereksiz radyasyon alınmamasını, sigara, alkol, güneşte uzun süre kalınmamasını isteyen Dr. Sırrı, “Bol bol spor yapın. Hareket edenlerde kanser daha az görülür. Kendinizi kontrol edin, ihmal etmeyin.. Erken tanı hayat kurtarır” mesajını verdi. Yardım Melekleri ve Kuzey Londra’daki Kıbrıs Türk Toplum Merkezi’nin ortaklaşa düzenlediği , KKTC Başkonsolosu Ülkü Alemdar, Merkez Başkanı Niyazi Enver, Yardım Melekleri Başkanı Nurten Mehmet ile çok sayıda kadını katıldığı konuşmada, Dr. Teoman Sırrı, genel anlamda kanser, nedenleri, risk artırıcı faktörler, erken teşhis, önlenebilir hususları anlatarak, soruları yanıtladı. Her üç kişiden birinin kansere yakalanma olasılığı bulunduğunun altını çizen, Britanya Tıp Derneği (British Medical Association) Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Teoman Sırrı, konuşmasında greyfurt, eldiven, balon gibi unsuruları örnek vermek için kullanarak, hanımların anlattıklarını daha dikkatli dinlemelerini sağladı. Konuşmasına hücre yapısından başlayan, gündelik hayattan örneklerle işlevlerini anlatan Dr. Sırrı, kanserin bir anda ortaya çıkmadığını, ortaya çıkışının uzun zaman aldığını belirtti, normal hücrelerin kanserleşmesinin nedenlerinin çok olduğunu söyledi. Genetik ve ileri yaşın önlenemez nedenler, önlenebilir nedenlerin ise çevreden kaynaklandığını kaydeden Dr. Teoman Sırrı, şöyle konuştu; “Anne, baba, teyzede meme, prostat gibi bazı kanser türleri varsa yüzde 50 kansere yakalanma olasılığı vardır. Dikkatli olacaksınız. Tabi ki her kanser genetic değildir. X-Ray (röntgen), MRI gibi gereksiz radyosyana maruz kalmayacaksınız. Sık sık bunları uygulamayacaksınız. Kansere yol açan , aspestos,sigara,lastik yanığı gibi kimyasallardan, sigaradan, fazla alkolden, uzun güneşte kalmalardan, sağlıksız beslenmelerden ve şişmanlıktan kaçınacaksınız.. Vücudun hareketsizliği en büyük tehlikedir.. Spor yapacaksınız. Hareket edenlerde kanser çok daha az görülür. Bazı hormonlar, HRT, ostrojen gibi kansere yol açabilir. Hepatit virüsü kansere yol açabilir. Kronik enflamasyonlar, sürekli baskılanmış bağışıklık sisemi de kansere yol açabilir.” “3 beyazdan uzak durun” “Her zaman söyleriz.. 3 beyaz, un,tuz,şekerden uzak durum. Fazla kırmızı et tüketmeyin. Kızartma, tütsülenmiş veya aşırı ısıda pişmiş gıdalardan uzak durun. Nitrat, nitriler içeren gıdaları almayın. Yeterli meyve ve sebze tüketin.. Lif içerici gıdaları bol kullanın.. Sigara başlı başına bir konudur. Çocuklara miras kalan şeylerden biridir. Sigara içen babaların çocukları kanseri önleyen gen yok olarak doğar. Hamilelike sigara içenlerin bebekleri genelde yüzde 10-15 eksik kiloyla doğar. En mühim olanı erken tanıdır.. Herkes kendi vücuduna sahip çıksın. En ufak bir şüpheniz olduğunda doktorunuza gidin. Toplumumuzda kanserle ilgili Yardım Melekleri gibi kurumlara veya Marie Curie, MacMillan gibi İngiltere’nin tanınmış ciddi kurumlarına başvurun, bilgi alın. “ “Meme kanseri, kadınlarda akciğer kanseerinden sonra en fazla görülen kanser türü” Kadınlarda, akciğer kanserinden sonra meme kanserinin en fazla görülen kanser türü olduğunu söyleyen Dr. Teoman Sırrı, kadın memesinin portakal gibi dilim dilim olduğunu kaydederek, bir greyfurtu soyarak örnek verdi. Göğsün yağ tabakası içinde bulunduğunu, iriliğine göre süt bezlerinden oluşan 15-20 dilimli olduğuna değinen Dr. Sırrı, şöyle devam etti; “Memedeki her kitle kanser değildir. Yüzde 90’I başka şeydir. Kanserin de yüZde 95’İ erken teşhisle tedavi edilebilir.. Unutmayın şu anda her 3 kişiden birinde kanser olma olacılığı vardır. Memenizi elinizi düz hale getirerek, koltuk altından başlayarak sert şekilde muayene edin. Göğsünüz aynada şekline bakın. Ayna karşısında kollarınızı arkaya doğru gererek bakın, kitle varsa kendini belli edebilir. Göğüste çöküntü olabilir. Akıntı olabilir, kanlıysa önemlidir. Tam çökme olabilir. Meme başında kabuklanma, göğüste şişme, portakal kabuğu gibi pütürlü, kırmızı ve sıcak olursa, sert kitle varsa, değişik şekil alırsa, geçmeyen yara varsa hemen doktorunuza gidin." Risk artırıcı nedenler “İleri yaş , 50 yaş ve üzeri.. Yakın akrabalardan birinde meme kanseri varsa risk faktörü 2-3 misli artar. Daha önce meme kanseri olduysanız , hala yeniden çıkma şansı vardır. Adet görmeye 12 yaş öncesi başladıysanız.. Adetiniz 50 yaşı geçtikten sonra da devam ediyorsa. Uzun boylu ve kilolu iseniz riskiniz daha fazladır.. Sigara, alkol, radyasyon,kilo,tuz,egzersiz, uzun süre korunma hapı kullanımı, uzun süre HRT alınması,aşırı deodorant kullanımı, aşırı kafein önlenebilen unsurları arasındadır.. Erken teşhis için kendi kendini muayane, periyodik doktor muayenesi, ultrasound, mamografi, genetik test önemlidir.. “ Soru cevap bölümünde , meme, yumurtalık, prostat gibi kanser türlerinin genetic test ile saptanabileceğini söyleyen Dr. Dırrı, erkeklerin de meme kanserine yakalanma riskinin yüzde 1 olduğunu söyledi. Esrarın kansere yol açığını, meyvesini zararı olmadığını vurgulayan Dr. Sırrı, esrar yağının faydalı olup olmadığnını daha araştırma aşamasında bulunduğunu kaydetti. Kolestrol ile ilgili bir soruya ise hapların karaciğerin yaptığı iyi kolestrolu durdurmaya çalıştığını , hapların hem faydası, hem zararı olduğunu belirterek yanıt veren Dr. Sırrı, “ Unutmayın alınan her hap zehirdir.. Hastalıklara yakalanmamak için belirttiğim önlemleri alın.. BOl bol spor yapın. Kolestrola karşı gecedn 5-10 cevizi bir bardak suya koyun, sabah suyunu için. Avokado, enginar iyidir.. Kolestrolunuzun azaldığını göreceksiniz. Benim tavsiyem kilonuza dikkat edin, bol bol spor yapın, hareket edin. Gıdanıza dikkat edin.”