<p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">İran'da Cuma günü gerçekleşen cumhurbaşkanlığı seçiminin en güçlü adayı olarak gösterilen ve yargı erkinin başında bulunan İbrahim Reisi, resmi olmayan sonuçlara göre oyların yüzde 62'sini aldı.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Rejime sıkı sıkıya bağlı bir isim olan Reisi, Mart 2019'dan bu yana Yargı Erki Başkanı olarak görev yapıyor.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">2017'de cumhurbaşkanlığı seçimlerini rakibi Hasan Ruhani karşısında kaybetti. </span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Muhafazakâr kanattan bir isim olan Reisi, 2017 seçimlerinde Ruhani'ye karşı oyların yüzde 38'ini almıştı</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">İran'da seçimlere katılım oranının düşük olmasının da Reisi'nin işine yarayacağı düşünülüyordu.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Haziran ayında katıldığı bir televizyon programında Reisi, ekonomik krize dikkati çekerek yolsuzlukla mücadele sözü verdi.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">İnsan hakları aktivistleri tarafından "karanlık bir geçmişi olduğu" düşünülen Reisi, "Enflasyon insanların en önemli sorunlarından biri, bazı kamu görevlilerinin dürüst olmaması da aynı şekilde büyük bir sorun" dedi.</span></span></p> <h2 id="Dini-bir-eğitim-aldı" tabindex="-1"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;"><b>Dini bir eğitim aldı</b></span></span></h2> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">60 yaşındaki Reisi, dini lider Ali Hamaney'in halefi olarak görülüyor.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Rejime sıkı bağlılığıyla bilinen din adamı, İran'ın dini açıdan önemli şehirlerinden biri olan Meşhed'de büyüdü.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Dini bir eğitim alan Reisi'nin ailesi de muhafazakar.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">İslam'ın en önemli dini merkezlerinden biri olan Kum'da İran'ın önde gelen din alimlerinden eğitim alan Reisi, televizyonda yapılan tartışmalarda hukuk alanında doktorası olduğunu da vurguladı.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">İran'ın sosyal ve ekonomik anlamda çok sayıda değişiklikten geçtiği yıllarda yetişen Reisi, devrimde aktif bir rol aldı.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">1979'daki devrimin ardından farklı bölgelerde savcı olarak görev yaptıktan sonra 1985 yılında savcı yardımcısı olarak başkent Tahran'a gönderildi.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">İran İslam Devrimi'nin lideri Ayetullah Humeyni'nin görüşleri çerçevesinde ülkenin yönetilebilmesi için rejime bağlı bir şekilde uzun yıllar boyunca mücadele etti.</span></span></p> <h2 id="1988den-sonra-gerçekleştirilen-idamlardaki-rolü" tabindex="-1"><strong><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">1988'den sonra gerçekleştirilen idamlardaki rolü</span></span></strong></h2> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">İran ve Irak arasında sekiz yıl süren savaş sona erdikten sonra 1988 yılında binlerce mahkumun idam edilmesinde rolü olduğuna dair iddialara ise kamuoyu önünde yanıt vermedi.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Çok sayıda İranlı'ya ve insan hakları aktivistine göre Reisi'nin 1988'den sonra siyasi mahkumların öldürülmesinde edindiği rol büyük bir soru işareti yaratıyor.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Kimileri tarafından Reisi'ye bu yıllarda edindiği rol yüzünden 'katil' lakabı takılıyor.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Reisi, sonraki yıllarda ise sürekli olarak nüfuzunu artırdı.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Özellikle 1989 yılında Hamaney'in İran'ın dini lideri olmasının ardından Reisi'nin yargı kanadındaki yükselişi hızlandı.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Reisi, 1990-1995 yıllarında Tahran Cumhuriyet Başsavcılığı görevine atandı.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">2016 yılında ise ülkenin en büyük hayır kurumunun başına getirilerek milyarlarca doların yönetiminden sorumlu oldu.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">2019'da yargı erkinin başına getirildi.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Reisi, nükleer anlaşmayı bir devlet sözleşmesi olarak devam ettireceğini belirtiyor; ancak doğru bir yönde ilerlemesi için güçlü bir devletin gerekliliğine de inanıyor.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">İran'da 13. Cumhurbaşkanı'nı belirlemek için sandıklar Cuma günü yerel saat ile 7.00'de açıldı, oy verme işlemi gece yarısına kadar sürdü.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">İran'da ilk tur seçimlerinde adaylardan hiçbirinin mutlak çoğunluğa ulaşmaması takdirinde bir hafta sonra en çok oyu alan iki aday arasında ikinci ve son tur seçim yapılması planlanıyordu.</span></span></p> <p dir="ltr"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Tahoma,Geneva,sans-serif;">Ancak resmi olmayan sonuçlara göre İbrahim Reisi, ilk turda Cumhurbaşkanlığı görevi için yeterli oyu almış görünüyor.</span></span></p>